Zalecenia lekarza. Jak je zapamiętać?

Jak wynika z badań, nawet co drugi pacjent nie przestrzega w pełni proponowanego sposobu leczenia. Regularne przyjmowanie leków i stosowanie się do zaleceń lekarza ma tymczasem kluczowe znacznie dla powodzenia terapii, zwłaszcza w chorobach przewlekłych. Porzucenie terapii, np. w przypadku problemów kardiologicznych, może doprowadzić do zawału, udaru a nawet śmierci.

Przy długotrwałej terapii bardzo ważne jest utrzymanie właściwego poziomu substancji czynnej (leku) we krwi. Wymaga to przyjmowania medykamentów we właściwych ilościach i w określonych odstępach czasu. Dla utrzymania odpowiedniego poziomu leku we krwi znaczenie ma także to, czy daną substancję przyjmuje się podczas posiłku, czy na pusty żołądek (wpływa to na przyswajanie leku). Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zaleceń w tym względzie.

Gdy leku nie da się zaakceptować

Powodzenie leczenia uwarunkowane jest też samym doborem leków. Wielu pacjentów porzuca leczenie np. z powodu działań niepożądanych. Dany lek nierzadko można jednak zastąpić innym. Zamiast rezygnować z przyjmowania tabletki, która np. powoduje nadmierną senność czy problemy żołądkowe, lepiej od razu zgłosić się do lekarza prowadzącego i opowiedzieć o swoich dolegliwościach. Z pewnością uda się dobrać lek, który nie będzie powodował skutków ubocznych. Dotyczy to także źle dobranej postaci leku (np. sytuacji, w której tabletka jest zbyt trudna do przełknięcia).

Jak nie zapomnieć?

Powodem nieprzestrzegania zaleceń lekarza często jest zapominanie o przyjęciu leku. Powodem tego są wyjazdy, nieplanowane wizyty czy praca. Zdarza się także, że prześpimy porę, w której należało połknąć tabletkę. Zazwyczaj jednorazowe odstępstwo nie przynosi negatywnych skutków. Jeśli przypomnimy sobie o pominiętej dawce w ciągu godziny, należy niezwłocznie przyjąć lek, o którym się zapomniało, a kolejną porcję – o ustalonej dla niej porze. Jeśli zorientujemy się później, nie należy już nadrabiać zaległości i wziąć tylko kolejną dawkę o właściwej porze.

Jeśli jednak taka sytuacja zdarza się notorycznie, warto porozmawiać o tym z lekarzem, który może opracować uproszczony schemat dawkowania. Z czasem przyjmowanie leków wchodzi w nawyk, na początku jednak warto skorzystać z porad zamieszczonych w ramce.

Skorzystaj z tych sposobów:

Przygotuj się do wizyty u lekarza. Zabierz ze sobą notes i zapisz wszystkie wskazania, dawki leków i godziny ich przyjmowania.
Nie bój się pytać – gdy nie rozumiesz jakiegoś terminu medycznego, poproś o powtórzenie i wyjaśnienie.
Poproś farmaceutę o opisanie na opakowaniu leku dawek i godzin przyjmowania danego specyfiku.
Jeśli masz problemy z zapamiętaniem dawkowania lub przyjmujesz wiele różnych leków – pomyśl o zakupie specjalnej kasetki. Możesz rozłożyć w niej zalecone leki na cały dzień, kilka dni, a nawet tydzień.
Oklej opakowania z lekami karteczką ze sposobem dawkowania.
Trzymaj leki w miejscu, do którego często zaglądasz. Na wysokości wzroku (pamiętając, że muszą znajdować się jednocześnie poza zasięgiem dzieci).
Zaznacz pory przyjmowania i nazwy leków w kalendarzu.
Ustaw alarm w komórce lub budzik, który przypomni o godzinie przyjęcia leku.
Poproś bliskich o wsparcie, zwłaszcza na początku leczenia. Powiedz, jakie leki musisz przyjmować o jakich porach.
Nie działaj na własną rękę. Jeśli nie masz pewności, że dobrze zrozumiałeś kwestię przyjmowania leku albo zdarzy Ci się o czymś zapomnieć – skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Każdy lek dawkowany w niewłaściwy sposób może być niebezpieczny dla zdrowia i życia.

Czy wiesz, że…?

60% pacjentów ma problemy z podaniem nazwy przyjmowanych leków.
30–50% chorych nie przestrzega dokładnie zaleceń lekarza.
20% pacjentów stosuje leki, których lekarz im nie zalecił.
Po 6 miesiącach terapii mniej niż połowa pacjentów stosuje zalecone leki.

Źródło: M. Jasińska, U. Kurczewska, D. Orszulak-Michalak, Zjawisko non-adherence w procesie opieki farmaceutycznej, „Opieka Farmaceutyczna” 2009, tom 65, nr 11