Żylaki nóg – lepiej zapobiegać, niż leczyć

Czym są żylaki?

Nasz układ żylny składa się z żył powierzchownych i głębokich. Te drugie są osłonięte przez mięśnie i nie ulegają rozciągnięciu przy wyższym ciśnieniu. Z kolei żyły powierzchowne otoczone są podskórną tkanką tłuszczową, mają cienką ściankę i mogą ulegać rozdęciu, gdy wzrasta ciśnienie krwi żylnej. Wtedy właśnie powstają żylaki.

Jest kilka powodów takiego stanu rzeczy. Pierwszym jest zbyt delikatna i rozciągliwa ścianka żyły. Dzieje się tak np. pod wpływem niektórych hormonów, chociażby estrogenów – kobiecych hormonów płciowych. Ich nasilone działanie powoduje, że żyły są delikatniejsze i łatwiej dochodzi do ich rozdęcia. Drugim powodem jest ciśnienie, które powstaje w żyłach. Najczęściej zwiększa się ono, gdy krew nie płynie tak, jak powinna, czyli od zastawki do zastawki. Kiedy jedna z nich jest uszkodzona, krew zaczyna się cofać – płynie tam i z powrotem. To powoduje wzrost ciśnienia i rozdymanie się żyły.

Ryzyko powstania żylaków wzrasta z wiekiem. Cierpi na nie niemal co druga kobieta i ok. 42% dorosłych mężczyzn. Prawdopodobieństwo wystąpienia żylaków jest znacznie wyższe u osób, których rodzice również je mieli. W przypadku dziecka, którego oboje rodziców ma żylaki, możliwość ich wystąpienia wynosi ok. 90%. Gdy żylaki ma jedno z rodziców – ok. 60% w przypadku dziewcząt i 25% w przypadku chłopców.

Profilaktyka

Osoby ze skłonnościami do żylaków powinny nosić pończochy lub podkolanówki uciskowe. Wywierają one na żyłę powierzchowną nacisk, dzięki czemu stwarzają jej warunki podobne do tych, które mają żyły głębokie. Przez to mniejsze jest ryzyko ich rozdymania. Pończochy lub podkolanówki najlepiej dobrać indywidualnie, z pomocą lekarza.

Ryzyko powstania żylaków zwiększają długie siedzenie albo długie stanie. Nasze żyły nie lubią bezruchu – aktywność fizyczna to kolejny element profilaktyki żylaków. Osoby, których praca ma charakter siedzący, powinny postarać się o odrobinę ruchu podczas każdej przerwy. Wystarczy krótki spacer albo kilka przysiadów. Jeśli to możliwe, idealnie byłoby co jakiś czas położyć nogi na poziomej powierzchni, najlepiej powyżej tułowia. W trakcie siedzenia warto także co jakiś czas poruszać nogami i wykonać kilka okrężnych ruchów stopą. Nawet niewielki ruch sprawi, że krew zacznie lepiej krążyć w nogach.

Istotne jest również to, jak spędzamy czas po pracy. Zamiast zalegania w fotelu naszym nogom znacznie lepiej zrobią jogging czy spacer albo basen. Ruch sprawia, że krew krąży szybciej. Osoby ze skłonnościami do żylaków powinny unikać długich, gorących kąpieli, częstego korzystania z sauny i solarium. Wysoka temperatura przyczynia się do rozwoju żylaków, bo doprowadza do rozszerzania naczyń i wolniejszego przepływu krwi.